Gói hỗ trợ cho vay mua nhà ở xã hội trị giá 30.000 tỷ đã được "kích hoạt" từ đầu tháng sáu nhưng đến nay chỉ vài người dân được vay vốn, trong khi nhiều dự án nhà ở xã hội rầm rộ công bố khởi công. Trong chương trình Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời tối 14/7, ông Trịnh Đình Dũng - Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã lý giải những khó khăn hiện nay.

- Ông nghĩ sao khi có ý kiến cho rằng gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng đang đi lệch hướng Nghị quyết 02 của Chính phủ về xử lý hàng tồn kho, tức là nhà ở tồn kho cũ chưa được xử lý hết lại xây dựng nhiều dự án nhà ở xã hội mới? 

- Tháo gỡ khó khăn thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội là 2 nhiệm vụ khác nhau nhưng có sự liên quan mật thiết với nhau.

Nhiệm vụ đầu là nhằm khắc phục tình trạng lệch pha về cung cầu, nhằm làm cho thị trường bất động sản giao dịch trở lại, ấm lên để góp phần tăng trưởng kinh tế. Còn việc phát triển nhà ở xã hội là thực hiện chiến lược nhà ở với mục tiêu mọi người dân đều được cải thiện, có chỗ ở.

Nghị quyết 02 đã chỉ ra yêu cầu là tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản nhưng phải gắn với chiến lược nhà ở.  Tức là sản phẩm bất động sản phải phù hợp với khả năng thanh toán của người dân, phải đến với người dân chứ không phải làm theo khả năng chúng ta làm.

Thời gian qua, bất động sản tồn kho nhiều sản phẩm quy mô lớn, giá cao trong khi đó lại thiếu sản phẩm quy mô nhỏ, giá thấp phù hợp với khả năng thanh toán của đại đa số người dân. Do vậy phải khắc phục sự lệch pha này.

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho rằng người không mua được nhà gói 30.000 tỷ cũng sẽ được hưởng lợi. Ảnh: Hoàng Hà.

Tồn kho không chỉ những căn hộ, những ngôi nhà đã xây xong mà còn ở nhiều dự án dở dang đã có hạ tầng, đền bù giải phóng mặt bằng rồi hoặc có một phần hạ tầng rồi nhưng với mục tiêu làm nhà ở thương mại mà chưa làm. Do đó, phải cấu trúc lại thị trường, để các sản phẩm phù hợp các đối tượng, với mọi người dân. Những dự án đã có sản phẩm thì rất khó chuyển đổi. Còn với những dự án mới giải phóng mặt bằng thì hoàn toàn có thể chuyển từ nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội. Thời gian qua, đã có nhiều doanh nghiệp đăng ký chuyển từ làm nhà ở thương mại sang làm nhà ở xã hội.

Điều này giúp một lúc làm được nhiều việc, vừa đảm bảo khả năng thanh toán, người dân có nhà ở mà vẫn xử lý được hàng tồn kho ở những lĩnh vực liên quan như vật liệu xây dựng, đồ nội thất. Cùng gói 30.000 tỷ đồng, chính sách hỗ trợ không thu tiền sử dụng đất, giảm thuế VAT đầu ra…, đây chính là gói kích cầu để thúc đẩy nền kinh tế của chúng ta tăng trưởng trở lại.

Như vậy không chỉ người dân nghèo được mua nhà xã hội hưởng lợi mà cả người dân không mua cũng vậy, do kinh tế tăng trưởng trở lại. Với người có thu nhập cao hơn thì gói hỗ trợ này sẽ tạo khả năng cho họ quay trở lại mua nhà ở thương mại đang tồn kho.

- Theo quy định, người dân được vay với tỷ lệ 70% trong gói 30.000 tỷ nhưng nhiều nhà ở xã hội được khởi công còn số người dân được tiếp cận chỉ được đếm trên đầu ngón tay. Bộ trưởng thấy sao khi nhiều người lo ngại tiền sẽ chảy về doanh nghiệp thay vì ưu tiên cho người dân nghèo?

- Gói hỗ trợ này dành cho người dân chưa có nhà, khó khăn về nhà ở.

Nếu nhiều dự án nhà ở xã hội được vay để xây dựng nhà ở xã hội thì tốt vì nếu nhiều doanh nghiệp tham gia sẽ phục vụ cho nhiều người dân. 

Chính phủ đang khuyến khích họ nhưng vì việc phát triển nhà ở xã hội không có lợi nhuận cao nên nhiều doanh nghiệp không mặn mà. Và dù doanh nghiệp có được vay nhiều cũng không quá 30% của gói 30.000 tỷ.

Gói tín dụng này là trung hạn, không phải đưa ra là làm được ngay. Mặt khác, có nhà ở xã hội thì mới cho người dân vay được, hiện nay khối lượng nhà này ít nên chưa giải ngân được ngay.

Và mục tiêu của gói hỗ trợ này là phải đúng người khó khăn về nhà ở. Nếu giải ngân nhiều nhưng chệch đối tượng thì không đạt được mục tiêu đề ra.

Vấn đề thứ hai, tôi cũng xin nhắc lại, gói hỗ trợ này là cho vay với lãi suất thấp chứ không phải cho không. Cho nên người dân cũng phải căn cứ vào khả năng trả nợ của mình để từ đó quyết định nên vay từ gói hỗ trợ hay là vay người thân và cân nhắc khả năng thanh toán sau này.

Thứ ba, gói tín dụng này thì ngân hàng phải chịu trách nhiệm chính. Cho vay nhưng phải bảo toàn vốn cho nên họ cũng có những điều kiện để quản lý nguồn tín dụng.

Quan điểm của Bộ Xây dựng là gói tín dụng phải đến đúng đối tượng và giảm thiểu tối đa các thủ tục để người dân có thể tiếp cập gói tín dụng này thuận lợi nhất, phục vụ người dân tốt nhất.

- Nhiều người dân cho biết, có những dự án ở Hà Nội niêm yết giá bán từ 10 - 14,5  triệu nhưng lại yêu cầu người mua nộp thêm một khoản tiền chênh từ 100-200 triệu đồng cho một căn hộ. Bộ trưởng có biết chuyện này và đây có phải một hình thức “lách luật” để hưởng lợi từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng?

- Gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng là thực hiện theo Nghị quyết 02 của Chính phủ, phải đến đúng đối tượng,  còn ai làm sai  thì người đó phải chịu trách nhiệm. Bộ Xây dựng có nghe những thông tin vừa nêu và đang cho kiểm tra, phối hợp với các cơ quan chức năng, kiên quyết không để xảy ra tình trạng lợi dụng. 

Nếu phát hiện sẽ xử lý theo quy định của pháp luật. Lợi ích quan trọng nhất là của người dân chưa có nhà ở nhưng không có khả năng mua theo cơ chế thị trường.

Kỳ Duyên