"Trong những ngày vừa qua, mặc dù có những diễn biến phức tạp về tình hình Biển Đông nhưng thị trường tiền tệ, ngoại hối và vàng về cơ bản vẫn tiếp tục ổn định. Hệ thống ngân hàng vẫn hoạt động bình thường, an toàn, thông suốt cả trong nước và quốc tế", thông cáo phát đi tối 16/5 nhấn mạnh. 

Ngân hàng Nhà nước khẳng định đang theo sát diễn biến tình hình, chủ động và sẵn sàng mọi biện pháp cần thiết để tiếp tục giữ vững ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và vàng, đồng thời luôn có các giải pháp đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.

Tỷ giá tăng mạnh trong 2 ngày qua. Ảnh: Anh Quân.

Cơ quan này khuyến cáo người dân không nghe tin đồn thất thiệt, xúi bẩy, kích động của các phần tử xấu. "Cần thận trọng khi quyết định các giao dịch mua, bán ngoại tệ và vàng, tiền gửi để tránh những thiệt hại kinh tế không đáng có", thông cáo viết.

Nhà điều hành cũng nhấn mạnh, sự bình tĩnh, thận trọng và lòng tin của người dân vào đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước, vào việc điều hành chính sách tiền tệ sẽ góp phần quan trọng để ổn định kinh tế - xã hội cũng như thể hiện tinh thần yêu nước lúc này.

Thông cáo được Ngân hàng Nhà nước phát đi sau khi tỷ giá và vàng có những biến động bất thường trong hai ngày gần đây. 

Về nguyên nhân tỷ giá biến động mạnh trong hai ngày gần đây, một số ý kiến cho rằng có thể xuất phát từ sự suy giảm cục bộ cung ngoại tệ do một số doanh nghiệp FDI gặp các sự cố tại một vài khu công nghiệp trọng điểm.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến không đồng tình, cho rằng tỷ giá tăng có thể đến từ động thái phòng ngừa rủi ro của các ngân hàng. Trước đây, tỷ giá ổn định suốt một thời gian dài, không ít nhà băng duy trì trạng thái ngoại tệ âm. Họ mạnh tay bán ra ngoại tệ, đổi lấy tiền đồng cho vay nhằm hưởng lợi từ chênh lệch lãi suất USD-VND. Nay trước những diễn biến bất thường, các ngân hàng cũng muốn giảm thiểu rủi ro nên mua vào ngoại tệ.

Ở thị trường tự do, các điểm thu đổi ngoại tệ ngày 16/5 cũng liên tục tăng giá bán, có nơi điều chỉnh hơn 100 đồng. Lý giải về việc này, một chuyên gia tài chính có thâm niên trong lĩnh vực ngoại tệ cho rằng thị trường tự do đang bị tác động bởi yếu tố tâm lý của người dân trước những căng thẳng chính trị, xã hội gần đây. "Tuy nhiên, quy mô của thị trường tự do hiện đã bị thu hẹp rất nhiều so với trước đây. Do đó, những biến động này chưa gây ảnh hưởng quá lớn", người này cho biết.

Với mức tỷ giá bình quân liên ngân hàng chính thức của Ngân hàng Nhà nước là 21.036 đồng hiện nay, các ngân hàng được phép áp mức mua bán không quá 21.246 đồng. Như vậy, mặc dù đôla tăng rất mạnh trong 2 ngày nay nhưng vẫn còn cách nhiều so với mức trần cho phép. Do đó,nhiều ý kiến cho rằng, đây chưa phải thời điểm Ngân hàng Nhà nước tính tới việc điều chỉnh tỷ giá.

Vị chuyên gia hiện là lãnh đạo của một ủy ban về kinh tế cho rằng đây chưa phải dấu hiệu cho thấy tỷ giá sẽ điều chỉnh. Ông giải thích: "Dự trữ ngoại hối hiện đang dư thừa, cần thì có thể can thiệp bất cứ lúc nào. Hơn nữa, đây là lúc mọi động thái trong nước cần tạo ra một sự ổn định nên theo tôi, nhà điều hành không nên điều chỉnh mạnh lúc này vì có thể 1, 2 tuần nữa sẽ trở lại ổn định".

Tháng trước, Thống đốc Nguyễn Văn Bình đã công bố dự trữ ngoại hối Việt Nam hiện nay đạt kỷ lục khoảng 35 tỷ USD. Trong năm 2013, Ngân hàng Nhà nước đã có thời điểm bán ra ngoại tệ để can thiệp thị trường, ổn định tỷ giá khi đôla ngân hàng và chợ đen vọt mạnh.

Tỷ giá, theo cam kết mới nhất cuối tháng 4 của ông Nguyễn Văn Bình, sẽ điều chỉnh không quá 1% từ nay đến cuối năm. Trước đó, "room" ông Bình từng chia sẻ với báo chí là điều chỉnh tăng hoặc giảm không quá 2% trong cả năm 2014.

Thanh Thanh Lan