Tháng 8/2012, UBND TP HCM chỉ đạo Thanh tra thành phố phối hợp với các sở, ngành liên quan tiến hành thanh tra 14 dự án nhà chung cư của Công ty Phát triển nhà Bình Thạnh. Kết quả cho thấy các chung cư này được thi công khi chưa hoàn tất thủ tục về đầu tư, quy hoạch, đất đai và xây dựng. Trong 14 dự án, có tới 9 trường hợp chưa có quyết định giao đất, 10 dự án chưa có giấy phép xây dựng. Nhiều chung cư khởi công trước khi có quyết định phê duyệt đầu tư.

Dự án khu nhà ở dọc trục đường Đinh Bộ Lĩnh, phường 26, quận Bình Thạnh gồm bốn lô chung cư H1, H2, H3, H4 và nhà phố được hoàn thành vào năm 1997. Riêng phần công viên cây xanh, nhà trẻ mẫu giáo, trung tâm văn hóa, khu thương mại dịch vụ đến nay vẫn chưa thực hiện do chưa bồi thường, giải tỏa xong. Cả 4 lô chung cư nêu trên đều được thi công khi chưa có quyết định giao đất và thiết kế xây dựng được phê duyệt. Việc phân lô, bố trí nền cũng không đúng với quy hoạch chi tiết (6 nền nằm trên đất quy hoạch công viên cây xanh và đường đi).

Chung cư 346 Phan Văn Trị, phường 11, quận Bình Thạnh xây dựng xong 15 năm nay và đã xuống cấp nhưng người dân vẫn chưa được cấp sổ hồng. Ảnh: PL TPHCM

4 chung cư tại phường 13, quận Bình Thạnh (số 327/8, 327/9, 327/9B, 477/61 Nơ Trang Long) cũng có những sai phạm như thi công khi chưa đủ điều kiện khởi công, chưa được giao đất, phê duyệt thiết kế… Tương tự, chung cư 346 Phan Văn Trị, phường 11, quận Bình Thạnh đã tồn tại hơn chục năm nay nhưng vẫn chưa có quyết định giao đất. Chủ đầu tư còn tự ý tăng thêm 30 căn hộ so với thiết kế ban đầu và chỉ định thầu khi chưa được cơ quan thẩm quyền chấp thuận.

Dù có nhiều sai phạm nhưng các chung cư trên vẫn tồn tại hàng chục năm nay mà không bị xử lý. Theo Sở Xây dựng, nguyên nhân do các dự án đều được xây dựng trước khi có Luật Xây dựng (2003). Thời điểm đó không lực lượng nào đủ chức năng kiểm tra, xử lý những sai phạm kiểu này (đến năm 2008 mới có lực lượng thanh tra xây dựng, trong khi Đội quản lý trật tự đô thị quận, huyện chỉ quản lý các công trình xây dựng nhà dân).

Sở Xây dựng cũng thông tin thêm, các chung cư này được xây dựng đúng lúc TP thực hiện dự án cải tạo kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè. Do vậy, TP yêu cầu chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thi công để đáp ứng quỹ nhà tái định cư. Mặt khác, lúc đó các luật về quy hoạch, xây dựng cũng chưa đầy đủ, rõ ràng. Nhiều dự án chỉ cần có thỏa thuận quy hoạch của kiến trúc sư trưởng TP là chủ đầu tư có thể xây dựng. Đây là lý do khiến đa số chung cư của Công ty Phát triển nhà Bình Thạnh không có giấy phép xây dựng và quyết định giao đất.

Cũng theo Sở Xây dựng, những sai phạm của Công ty Phát triển nhà Bình Thạnh chủ yếu là do cơ chế. Vấn đề còn lại là sớm hoàn tất các thủ tục pháp lý để cấp sổ hồng cho dân. UBND TP cũng chấp thuận giải quyết những tồn tại của công ty này trên cơ sở hồ sơ hiện trạng vì người dân đã sinh sống ổn định hơn chục năm nay.

Sở Xây dựng cho hay năm 2007, UBND TP chỉ đạo cấp ngay sổ hồng cho các hộ dân tái định cư đã trả hết tiền cho Nhà nước, kể cả đối với các khu tái định cư chưa hoàn tất thủ tục pháp lý. Tuy nhiên, đến nay còn gần 2.000 hộ dân vẫn chưa được cấp sổ hồng.

“Các trường hợp chưa được giải quyết là do tình trạng pháp lý của dự án chưa hoàn chỉnh, người dân tái định cư chưa trả hết tiền cho Nhà nước và chuyển nhượng bằng giấy tay” - bà Nguyễn Thị Dạ Thảo, Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất quận Bình Thạnh, nói.

Theo bà Dạ Thảo, hiện Công ty Địa ốc Bình Thạnh đang nộp hồ sơ để giải quyết cấp giấy cho dân nhưng Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất Bình Thạnh mới chỉ nhận và xử lý khoảng 130 trên tổng số gần 2.000 hồ sơ. “Các trường hợp tái định cư đã trả hết tiền sẽ được đo vẽ lại hiện trạng để cấp sổ hồng. Đối với các dự án chưa nộp tiền sử dụng đất, chưa có quyết định giao đất, chưa điều chỉnh quy hoạch thì chủ đầu tư phải hoàn tất mới được xem xét. Riêng hơn 500 trường hợp mua bán giấy tay thì hiện không thể giải quyết do vướng luật” - bà Thảo nói. Được biết UBND TP cũng đã có công văn kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường về những trường hợp này nhưng Bộ chưa phản hồi.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, trên cơ sở kết luận của Thanh tra TP, Sở sẽ làm thủ tục công nhận quyền sử dụng đất cho các dự án. Tuy nhiên, vấn đề khó nhất là tiền sử dụng đất, vì “chủ đầu tư đã bán nhà cho dân cách đây mười mấy năm, giờ làm thủ tục công nhận phải nộp tiền sử dụng đất tại thời điểm hiện nay”.

Sở Tài nguyên và Môi trường cũng hứa sẽ "phấn đấu" hoàn thành việc cấp sổ hồng cho người dân trong các chung cư trên ngay trong năm 2013, trừ các trường hợp mua bán bằng giấy tay.

Theo PL TPHCM